పెళ్లిళ్లకు కావలసింది రెండు మనసుల కలయిక. రెండు కుటుంబాల మధ్య కొత్త అనుబంధాలు. దీనికోసం పదిమందీ హాజరై ఆశీర్వదించటం, అభినందించటం. ఇలాంటి ఆశయాలతో ఆరంభమైన పెళ్లి వేడుక. ఆడంబరాలకూ, బలప్రదర్శనలకూ, వృధా ఖర్చులకూ వేదిక అయింది. ధనిక కుటుంబాల్లో జరిగే ఈ వేడుకలు ట్రెంట్‌గా మారాయి. ఆ ప్రభావం మధ్యతరగతిపై పడుతోంది. ఆడపిల్ల మెచ్యూర్‌ విషయాన్ని కూడా పండగలా జరుపుకునే సంస్క ృతిని తీసుకువచ్చింది. కరోనా లాక్‌డౌన్‌లో నిబంధనల వల్ల తక్కువమంది బంధుమిత్రులతో సింపుల్‌గా పెళ్లి జరుపుకున్న వారూ ఉన్నారు. కానీ ఈ ఏడాది మాత్రం చాలా కుటుంబాలు ఆ పరిస్థితులను దాటి లక్షల కోట్లు ఖర్చు పెట్టినట్టు నివేదికలు వెల్లడించాయి.
గతంలో ఆడపిల్లకు పెళ్లి చేయాలంటే బంధువుల అబ్బాయినో, ఊరిలో తెలిసిన వాళ్లకో, పక్క ఊరిలో చూసి చేసేవారు. కాని జనరేషన్‌ మారుతోంది. పట్టణాలు, నగరాలకు, విదేశాలకు వెళ్లి యువత చదువుకుంటుంది. ఈ క్రమంలో తమకు నచ్చిన అమ్మాయి, అబ్బాయి తారసపడితే ప్రాంతంతోనూ, భాషతోనూ సంబంధం లేకుండా వివాహబంధాలు పెనవేసుకుంటున్నాయి. దాంతో కొందరు బంధుత్వం కలుపుకుంటున్న కుటుంబాలకు చెందిన పద్ధతులు, సాంప్రదాయం ప్రకారం ఇక్కడ వారూ హంగు, ఆర్భాటాలతో పెళ్లి వేడుకలు జరుపుతున్నారు. మూడు, ఐదు, ఏడు రోజులూ గానా బాజాలతో హంగామా చేస్తున్నారు. దాంతో ఖర్చు విపరీతంగా పెరిగిపోతుంది.
శుభకార్యం అనగానే బంధుమిత్రులు, ఆత్మీయులు రావాలని కోరుకోవడంలో తప్పులేదు. డబ్బు ఉన్నవారు పిల్లల సంతోషం కోసం ఘనంగా పెళ్లి చేస్తున్నారు. కానీ అనవసరమైన వృధా ఖర్చు ఎక్కువవుతున్నట్లు నివేదికలు వెల్లడించాయి. తినే కొద్దిపాటి భోజనం కోసం రకరకాల స్వీట్స్‌, కేక్‌లు, నాలుగు ఐదు వెజ్‌, నాన్‌ వెజ్‌ ఫుడ్‌ ఐటమ్స్‌ పెడతారు. అన్ని రకాల టిఫెన్లూ, చివరిలో పండ్లు, రసాలు, డ్రింక్‌లూ ఉంచుతున్నారు. ఇందులో చాలావి పూర్తిగానో, సగం సగం గానో మిగిలిపోతున్నాయి. దాంతో మొత్తం పారబోస్తారు. కేవలం పెళ్లి వేడుకల్లోనే వేల కోట్ల టన్నుల ఆహారం వృధాగా పారేస్తున్నట్లు నివేదికలు చెబుతున్నాయి. ఇది దేశ ఆహారధాన్య నష్టం కిందకి వస్తుంది. కొన్ని కుటుంబాల్లో పెళ్లి రోజు మాత్రమే వేసుకునే ఆభరణాలు, పట్టు చీరలు, గౌన్లకే రూ.50 లక్షల వరకూ ఖర్చు పెడుతున్నట్లు అంచనా. ఈ పెళ్లి బట్టలు మళ్లీ వినియోగించరు. పెళ్లికి రెండు, మూడు రోజులు నుంచే ఇంట్లో వేడుకలు ప్రారంభమవుతాయి. మెహందీ ఫంక్షన్‌, సంగీత్‌, హల్దీ, కల్యాణం, వ్రతం, రిసెప్షన్‌ అని ఈవెంట్‌ ఆర్గనైజ్‌ సంస్థల ఆధ్వర్యంలో ఈ వేడుకలు జరుపుతున్నారు. ఇక ప్రతి కార్యక్రమానికి ఒక డ్రెస్‌ కోడ్‌ ఉంటుంది. వాటితో బంధువులు, స్నేహితులు, సన్నిహితులు వేడుకలకు హాజరవుతున్నారు. వాటికి తగ్గట్లుగా నగలు, అలంకరణ ఉంటుంది. ఇవన్నీ ఉత్తర భారతదేశంలో కొన్ని సామాజిక వర్గాల ఆచార వ్యవహారాలు. కానీ ఇవి డబ్బు ఉన్న ప్రతి ఒక్కరూ జరుపుకునే వేడుకల్లా మారిపోయాయి. ఈ ట్రెండ్‌ ప్రభావం మధ్య తరగతి కుటుంబాలపైనా పడుతోంది. దీనికి తోడు పెళ్లికి వచ్చినవారి అందరికీ వారి పెళ్లి వేడుక గుర్తుండేలా రిటర్న్‌్‌ గిఫ్టుల పేరిట భారీ బహుమతులు అందిస్తున్నారు. ఇవి కాకుండా ఫంక్షన్‌ హాల్లో డిజె, లైట్‌ సెట్టింగ్‌, పూల అలకంకరణ, కళ్లు జిగేల్‌ అనేలా భారీ లైట్లు, ఫర్నేచర్‌తో పెళ్లి వేడుక, ఫొటోలూ, వీడియోలు, భోజనాలూ ఉంటాయి. గతంలో వివాహాలకు ఊరిలో అందుబాటులో ఉండేవారి చేతే సన్నాయి బృందాలు, సాధారణ బ్యాండ్‌ ఏర్పాటు చేసేవారు. ఇప్పుడు కేరళ బ్యాండు, పంజాబీ బ్యాండు కనిపిస్తున్నాయి. దాంతో దీంతో, స్థానికంగా ఉండే సాంప్రదాయ కళాకారులు ఉపాధి కోల్పోతున్నారు.
ఆడపిల్ల వారికి భారం
పెళ్లి వేడుక నిర్వహణకు అవుతున్న ఖర్చు 20 శాతం పెళ్లి కొడుకు కుటుంబంపై, 80 శాతం పెళ్లి కూతురు కుటుంబంపై ఉంటుందని అంచనా. దాంతో ఆడపిల్ల వారు అప్పు చేయడం, లేదా అప్పటి వరకూ కూడబెట్టిన సొమ్ము అంతా ఉపయోగించడం చేస్తున్నారు. పెళ్లి తర్వాత కూడా జరిగే వేడుకలకు వీరికి అదనంగా ఖర్చు పెట్టాల్సి వస్తోంది. సారె, లాంఛనాలు అంటూ లేనిపోని సంప్రదాయాలు జరుపుతున్నారు. ఈ మధ్య గోదావరి జిల్లాలో ఒకరు 400 కిలోల మిఠాయి తన కుమార్తె అత్తవారికి సారెగా పంపారు. ఇది సోషల్‌మీడియాలో ట్రెండ్‌ అయ్యింది. ఇటువంటివి సామాన్యులపైనా ప్రభావం చూపుతాయి.
నిరాడంబరంగా ...
' జీవితంలో ఒకేసారి చేసుకునే పెళ్లికి ఈ మాత్రం ఖర్చు పెట్టకపోతే ఎలా?' అనే వారికి ఐఎఎస్‌ శివాంగి జోషి పెళ్లే ఆదర్శం. ఆమె మధ్యప్రదేశ్‌లోని ధార్‌ జిల్లా కలెక్టర్‌. భారత సైన్యంలో మేజర్‌గా పనిచేస్తున్న అంకిత్‌ చతుర్వేదిని గత ఏడాది వివాహం చేసుకున్నారు. ఇద్దరూ ఉన్నత కుటుంబాలకు చెందిన వారే. అయినా అనవసరంగా డబ్బు ఖర్చు చేయకూడదనే నిరాడంబరంగా కోర్టులో రూ.500 చెల్లించి పెళ్లి చేసుకున్నారు.
ఓణీలు, పంచెల ఫంక్షన్లు
గత దశాబ్దం వరకూ ఆడపిల్ల పెద్ద మనిషి అయితే ఫంక్షన్లు జరపడం తగ్గించారు. మళ్లీ ఇప్పుడు పుంజుకుంటు న్నాయి. ఓణీలు, పుష్పాలంకరణతో ఫంక్షన్‌ హాల్స్‌ గ్రాండ్‌గా జరుపుతున్నారు. మగపిల్లలు ఉన్నవారూ పంచెల ఫంక్షన్లు జరుపుతున్నారు. కొన్ని సామాజిక తరగతుల్లో ఒక వయస్సు వచ్చాక పంచెలు ఇచ్చే ఆచారం ఉంటుంది. కాని దీన్ని ఒక ట్రెండ్‌గా మార్చారు. భారీగా ఖర్చు పెట్టి వేడుకగా జరుపుకుంటున్నారు. ఈ ట్రెండ్‌ పేద, మధ్య తరగతి వారికి భారంగానూ మారుతుంది. లేనిపోని గొప్పలకు పోయి అప్పుచేసి వేడుకలు జరిపే కన్నా పిల్లల ఉన్నత చదువుకు ఖర్చు చేయడం, ఆడపిల్లల భవిష్యత్తుకు, వైద్యానికి ఉపయోగించడం ఉత్తమం. కరోనా మనకో గుణపాఠం నేర్పింది. జనం ఎక్కువైతే వైరస్‌ వ్యాప్తి అవుతుందని తక్కువ మందితో పెళ్లి చేసుకోవాలని అధికారులు నిబంధన పెట్టారు. ఇది ఎందరో ఆడపిల్ల తల్లిదండ్రులకు వరమైంది. ఇరువురు కుటుంబసభ్యులు, కొద్దిపాటి సన్నిహితుల మధ్య తక్కువ ఖర్చుతో వేడుకలు చేసుకోవడం సమాజానికి సందేశంగా నిలుస్తుంది. అవసరానికి మించిన హడావిడి, ఆడంబరం ఏ విషయంలోనూ మంచిదికాదు. ఆ మేరకు కట్టడి చేయడం కొత్త కాలపు అవసరం.
కల్యాణాలకు లక్షల కోట్ల ఖర్చు
కాన్ఫెడరేషన్‌ ఆఫ్‌ ఆల్‌ ఇండియా ట్రేడర్స్‌ (సీఏఐటీ) నివేదిక ప్రకారం ఈ ఏడాది నవంబర్‌ 14 నుంచి డిసెంబర్‌ 14 వరకూ దేశంలో 32 లక్షల పెళ్లిళ్లు జరిగాయి. ఈ పెళ్లిళ్ల నిమిత్తం ఏకంగా 3.75 లక్షల కోట్లు ఖర్చు అయ్యిందని అంచనా. సీఏఐటీ లెక్కల ప్రకారం ఒక్కొక్క పెళ్లికి రూ. 3 లక్ష చొప్పున 5 లక్షల పెళ్లిళ్లు జరిగాయి. ఇక మరో పదిలక్షల పెళ్లిళ్లలో పెళ్లికి రూ.5 లక్షల ఖర్చు అయ్యింది. మరో పది లక్షల పెళ్లిళ్లలో ఒక్కో పెళ్లికి పది లక్షల రూపాయలు, ఇంకో 5 లక్షల పెళ్లిళ్లలో ఒక్కో పెళ్లికి రూ. 25 లక్షలు, 50 వేల పెళ్లిళ్లలో పెళ్లికి రూ.50 లక్షలు, చివరి 50 వేల పెళ్లిళ్లలో ఒక్కో పెళ్లికి 1 కోటి రూపాయల చొప్పున ఖర్చు అయ్యింది. 2023 జనవరి 14 నుంచి మళ్లీ పెళ్లిళ్లు ప్రారంభమౌతాయిరూ.. ఢిల్లీలో వచ్చే నెల రోజుల వ్యవధిలో 3.5 లక్షల కంటే ఎక్కువ పెళ్లిళ్లు జరగవచ్చని అంచనా. ఈ పెళ్లిళ్లకు 75 వేల కోట్లు ఖర్చు కావచ్చు. గత ఏడాది కరోనా సమయంలో దాదాపు 25 లక్షల పెళ్లిళ్లు జరిగాయి. కాని ఒక్కో పెళ్లికి 3 లక్షలు ఖర్చైందని నివేదిక వెల్లడించింది.
