గిరిజనులు.. ఆదివాసీలు.. కొండ జాతులు.. పేరు ఏదైతేనేం..! వారి జీవన విధాన సరళి, మన జీవన విధానానికి పూర్తి విరుద్ధంగా ఉంటుంది. ఆహార పదార్థాల సేకరణగానీ, నివాసాలు నిర్మించుకోవడంగానీ, ఏ పనైనా సునాయాసంగా చేసేస్తారు. అంతే ఈజీగా సంచరిస్తుంటారు. ప్రతి పనినీ వారు ఆనందిస్తారు.. ఆస్వాదిస్తారు. అయితే అనాదిగా అభివృద్ధి పేరుతోనూ.. మరో రకంగానూ వీరికి అన్యాయం జరుగుతూనే ఉంది. కలప కోసం అడవులు నరకడం.. మూలకాల కోసం గనుల తవ్వకాలు.. వీరికి విపత్కర పరిస్థితులుగా పరిణమిస్తున్నాయి. అయినా వీరి జీవన విధానం మనకు స్ఫూర్తిదాయకమే.
ఇప్పటికీ ముప్పైశాతం మంది ఆదివాసీలు అటవీ ప్రాంత వనరులపై ఆధారపడి జీవిస్తున్నారు. ఆంధ్రప్రదేశ్‌లోని గిరిజనులకు చింతూరు మండలపు అడవులు గుండెకాయ లాంటివి అని చెప్పవచ్చు. ఛత్తీస్‌గఢ్‌కు చెందిన సుక్మా జిల్లాలోని 'కొంటా' అనే చిన్న పట్టణం ఆ చింతూరుకు పది కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది. చలికాలంలో చింతూరు, ఆ చుట్టుపక్కల అడవుల నుండి సేకరించిన ఆహార పదార్థాలను 'కొంటా' వద్ద అమ్ముతారు.
నవంబర్‌ 2022 నాటికి, అల్లూరి సీతారామరాజు జిల్లాలోని చింతూరు నుండి 50 కి.మీ పరిధిలో నివసిస్తున్న గిరిజనులలో కేవలం 30 శాతం మంది మాత్రమే ఇప్పటికీ 55 రకాల ఆహార వనరులకు ప్రాధాన్యతని ఇస్తున్నారని చింతూరుకు చెందిన ఎన్‌జిఓ జన వికాస్‌ సొసైటీ నిర్వహించిన అధ్యయనంలో వెల్లడైంది. 'నిరుటి లెక్కల ప్రకారం దండకారణ్యంలోనే లోపలికి నివసించేవారు ఇప్పటికీ 55 సాంప్రదాయ ఆహార వనరులను సేకరిస్తున్నారు.. వినియోగిస్తున్నారు.. సంరక్షిస్తున్నారు.. విక్రయిస్తున్నారు' అని జెవిఎస్‌ కార్యదర్శి వెంకటేష్‌ జట్వి అన్నారు.
ప్రత్యేకమైన ఆహార పదార్థాలు..
ఛత్తీస్‌గఢ్‌, ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో నివసిస్తున్న మురియా తెగ వారు ఏడు జాతుల పుట్టగొడుగులను సేకరించి, అమ్ముతారు. వెదురు తోటలలో సహజంగా పెరిగే ఈ పుట్టగొడుగులలో అధిక పోషక విలువలు ఉండటం వల్ల వాటిని ఎండబెట్టి, ఒరుగుల రూపంలోనూ అమ్ముతారు.
మురియా, కోయలు వినియోగించే ఐదు రకాల మిరపకాయలు, ఎనిమిది రకాల దుంపలు, ఏడు రకాల ఆకుకూరలు ఇక్కడి నుండే కొనుగోలు చేయబడుతుంటాయి. ఒడిశా, ఆంధ్రప్రదేశ్‌, ఛత్తీస్‌గఢ్‌ సరిహద్దుల్లో 50 కిలోమీటర్ల పరిధిలో నివసించే గిరిజనులు వాటన్నింటినీ సేకరించి, కొంట పట్టణానికి తీసుకువస్తారు. సాంప్రదాయ ఆహార వనరులుగా చెప్పబడుతున్న వాటిలో.. తొమ్మిది రకాల బీన్స్‌, రెండు రకాల టమాటాలు, నాలుగు రకాల ధాన్యపు విత్తనాలు ప్రాధాన్యతను సంతరించుకున్నాయి.
'చింతూరు ఏజెన్సీలో స్థిరపడిన మురియా, గుత్తి కోయలు ఐదు రకాల మిరపకాయలను సేకరిస్తారు. అవి బొంబాయి మిర్చి, బోరై మిర్చి, చిన్న- పెద్దకోర్‌ మిరియాస్‌, బ్లాక్‌ మిర్చి. స్థానికంగా కోయలు టిక్కల్‌ కుసీర్‌, పొద్దుం కుసీర్‌, ఇతోడి కుసీర్‌, కొడ్డేల్‌ కుసీర్‌ అనే రకరకాల ఆకు కూరలు తింటారు. కొడ్డేల్‌ కుసీర్‌ రకం మాత్రం మురియాలు తమ పెరట్లోనే పెంచుకుంటారు' అని వివరించారు శ్రీ వెంకటేష్‌.
ఉపేక్ష మార్గంలో..
'ఆహార వైవిధ్యం, వాటి ప్రాధాన్యత మానవాళికి ప్రత్యేకమైనదే. సాంప్రదాయ ఆహార రకాలు, వాటి తయారీ విధానాలు కోద్స్‌, పోర్జా, మురియా, కోయ జాతుల గిరిజనులలో భిన్నంగా ఉంటాయి. వీరి జీవనవిధానం స్థిరంగా ఉండదు. స్థానికంగా గానీ, వలసల రూపంలో గానీ సంచరిస్తూ జీవిస్తారు. ఎక్కడికి వెళ్ళినా వారి స్వంత ఆహార పద్ధతులనే పాటిస్తారు. అది కొంత ఉపేక్షకూ దారి తీసింది,' అంటారు శ్రీ వెంకటేష్‌.
గిరిజనేతర ఆహార పదార్థాలకు అలవాటుపడిన కొంతమంది గిరిజనులు తమ సాంప్రదాయ ఆహార పదార్థాల ప్రాధాన్యతను, తయారీ పద్ధతులను మర్చిపోయారు. అయినప్పటికీ గిరిజనుల జీవన విధానం ఒకప్పడు మానవులందరూ పాటించిన విధానమేనని, ఆయా ఆహార పదార్థాల ప్రాధాన్యత ఎప్పటికీ ఆరోగ్య ప్రదాయినేనని ఈ తరానికి తెలియచెప్పాలని ఎన్‌జిఓ జన వికాస్‌ సొసైటీ 'సహజ ఆహార వనరుల' గురించిన అధ్యయనం కొనసాగిస్తోంది. అధ్యయన ఫలితాన్ని త్వరలో ఒక డాక్యుమెంటరీ రూపంలో విడుదల చేయబోతున్నారు. మనందరం గిరిజనుల జీవన విధానాన్ని, వారు నివసించే అడవుల ప్రాధాన్యతను గుర్తించి.. మన ఆహార, ఆహార్య వ్యవహారాలను మార్చుకుందాం. భావి తరాలకు ఆనందాన్ని, ఆరోగ్యాన్ని అందిద్దాం.
