మల్లికార్జున ఖర్గే దీనిపై మాట్లాడకపోగా బిజెపిపై పోరాటానికి 'ఇండియా' కీలకమనీ, లోక్‌సభ ఎన్నికలలో 'ఇండియా'ను ముందుకు తీసుకుపోవడానికి తాము కట్టుబడి వున్నామని పవార్‌ తరహాలోనే జవాబిచ్చారు. శాసనసభ ఎన్నికల్లో తాము బిజెపిని ముఖాముఖి ఢకొీడుతున్నందున దృష్టి అటు మళ్లించామని సమర్థించుకున్నారు. తాము ప్రధాన శక్తిగా వున్న చోట ఇతరులను కలుపుకుపోవలసిన బాధ్యత కాంగ్రెస్‌ నిర్వహించవలసిన అవసరం వుంటుంది. అది జరగడంలేదని ఖర్గే మాటలే స్పష్టం చేస్తున్నాయి. ఇదే సమయంలో ఆమ్‌ ఆద్మీ పార్టీతో పంజాబ్‌ కాంగ్రెస్‌ సంబంధాలు మరింత దిగజారాయి. ఈ అయిదు రాష్ట్రాలలోనూ తను అనుకున్న విధంగానే పోటీలు నిర్ణయించుకోవడం తప్ప ఎలాంటి సమన్వయానికి ప్రయత్నించిన దాఖలాలు లేవు. అసలు కాంగ్రెస్‌లోనే పూర్తి ఏకాభిప్రాయం వున్నట్టు కనిపించదు.
'ఇండియా' వేదికలో పెద్ద పురోగమనం లేదని బీహార్‌ ముఖ్యమంత్రి, జెడియు నాయకుడు నితీష్‌ కుమార్‌ వ్యాఖ్యానించడం యాదృచ్ఛికమేమీ కాదు. దేశ రాజకీయాలలోనూ భిన్న కూటములలోనూ ఆరితేరిన నితీష్‌ పాట్నాలోనే ఈ వేదిక అంకురార్పణకు చొరవ చూపించారు. దేశంలో ప్రధాని అభ్యర్థుల్లో ఆయన ఒకరని ప్రచారం జరిగినా దానిపై స్పందించకుండా రాజకీయాలు నడిపిస్తున్నారు. సిపిఐ ఆధ్వర్యంలో పాట్నాలో జరిగిన 'బిజెపి హఠావో దేశ్‌ బచావో' ర్యాలీలో పాల్గొంటూ ఆయన ఈ మాట అనడం కూడా గమనించదగ్గ విషయం. కాంగ్రెస్‌ పార్టీ అయిదు రాష్ట్రాల శాసనసభ ఎన్నికలపైనే ఎక్కువ ఆసక్తి కలిగివున్నట్టు కనిపిస్తుందని కూడా ఆయనన్నారు. నితీష్‌ ప్రకటనపై వ్యాఖ్యానిస్తూ షరామామూలుగా బిజెపి తనకు అలవాటైన భాషలో 'ఇండియా వేదిక ఒక తుక్డే తుక్డే గ్యాంగ్‌...' అని అవహేళన చేసింది. నితీష్‌ మాటలకు తగినట్టే కాంగ్రెస్‌ అధ్యక్షుడు మల్లికార్జున ఖర్గే స్పందిస్తూ శాసనసభ ఎన్నికల కారణంగా అందులో మునిగిపోయామని...అవి పూర్తవగానే మళ్లీ 'ఇండియా'పై దృష్టి పెంచుదామని చెప్పారట. విశేషమేమంటే బిజెపి మతతత్వంపై పోరాటంలో అయిదు రాష్ట్రాల ఎన్నికలు కూడా కీలకమైనవి. భాగస్వామ్య పార్టీలన్నీ కలిసి దాన్ని ఎదుర్కొనవలసి వుండగా అలాంటిదేమీ జరగలేదు. ఖర్గే ఆ సంగతి ప్రస్తావించకుండా ఎన్నికలు ముగిశాక కార్యక్రమాలు పెంచుదామని చెబుతున్నారు. కాంగ్రెస్‌ నాయకత్వం ఆలోచనా ధోరణి ఇక్కడే తెలుస్తుంది. ఉదాహరణకు మధ్యప్రదేశ్‌ వంటి చోట్ల ఆ పార్టీతో సర్దుబాట్లు చేసుకోవడం కోసం సమాజ్‌వాది పార్టీ, జెడియు, వామపక్షాలు ప్రయత్నించాయి. కాని ఫలించలేదు. అఖిలేష్‌ యాదవ్‌ దీనిపై తీవ్ర అసంతృప్తి వెలిబుచ్చారు, నితీష్‌ కూడా విఫలయత్నం చేశారు. అక్కడ ఉమ్మడిగా సభ జరపాలనే ఆలోచనకు కూడా మాజీ ముఖ్యమంత్రి కమల్‌నాథ్‌ విముఖత వ్యక్తం చేశారు. ఇందుకోసం ఏర్పాటైన సమన్వయ కమిటీలకు ప్రతినిధిని కూడా పంపించడానికి నిరాకరించారు. నాగపూర్‌లో జరగాల్సిన సభ కూడా ఇదే విధంగా వెనక్కుపోయింది. రాష్ట్రాలలో ఒద్దిక కష్టం గనక 2024 ఎన్నికలపై కేంద్రీకరించడం మంచిదని ఎన్‌సిపి నేత శరద్‌ పవార్‌ సూటిగానే చెప్పారు. సిపిఎం ప్రధాన కార్యదర్శి సీతారాం ఏచూరి కూడా ఈ ఎన్నికల్లో కలసి పోటీ చేసి వుంటే బావుండేదని స్పష్టం చేశారు. అది సాధ్యం కాలేదు గనకే రాజస్థాన్‌, చత్తీస్‌గఢ్‌, ఎం.పి, తెలంగాణలలో సిపిఎం విడిగానే రంగంలోకి దిగుతున్నది. అందరం కలిసి పని చేయాలని ఆశించామని, అయితే కాంగ్రెస్‌ అనాసక్తి ఇందుకు ఆటంకమైందని నితీష్‌ స్పష్టం చేశారు. ఆ పార్టీ తన ఎన్నికల అవకాశాలపైనే దృష్టి పెట్టడం వల్లనే పాట్నా సమావేశం తర్వాత 'ఇండియా' పనిలో పురోగమనం లోపించిందని తెలిపారు.
ఖర్గే దాటవేతలు
మల్లికార్జున ఖర్గే దీనిపై మాట్లాడకపోగా బిజెపిపై పోరాటానికి 'ఇండియా' కీలకమనీ, లోక్‌సభ ఎన్నికలలో 'ఇండియా'ను ముందుకు తీసుకుపోవడానికి తాము కట్టుబడి వున్నామని పవార్‌ తరహాలోనే జవాబిచ్చారు. శాసనసభ ఎన్నికల్లో తాము బిజెపిని ముఖాముఖి ఢకొీడుతున్నందున దృష్టి అటు మళ్లించామని సమర్థించుకున్నారు. తాము ప్రధాన శక్తిగా వున్న చోట ఇతరులను కలుపుకుపోవలసిన బాధ్యత కాంగ్రెస్‌ నిర్వహించవలసిన అవసరం వుంటుంది. అది జరగడంలేదని ఖర్గే మాటలే స్పష్టం చేస్తున్నాయి. ఇదే సమయంలో ఆమ్‌ ఆద్మీ పార్టీతో పంజాబ్‌ కాంగ్రెస్‌ సంబంధాలు మరింత దిగజారాయి. ఈ అయిదు రాష్ట్రాలలోనూ తను అనుకున్న విధంగానే పోటీలు నిర్ణయించుకోవడం తప్ప ఎలాంటి సమన్వయానికి ప్రయత్నించిన దాఖలాలు లేవు. అసలు కాంగ్రెస్‌లోనే పూర్తి ఏకాభిప్రాయం వున్నట్టు కనిపించదు. లౌకిక పార్టీలను కలుపుకుని పోవాలని రాహుల్‌ గాంధీ వంటివారు సూచించినా రాష్ట్రాలలో నాయకులు ఒప్పుకోలేదని హిందూ సంపాదకీయంలో వెల్లడించింది. భాగస్వామ్య పార్టీల నేతల వ్యక్తిగత పోకడలు ఐక్యతకు ఆటంకమవుతున్నాయని, ఇవే 2014లో మెజార్టీ మతవాదం విజయం సాధించడానికి కారణమైనాయనీ కూడా ఆ పత్రిక హెచ్చరించింది. బిజెపి విధానాలపై వ్యతిరేకత కీలకమైనా భాగస్వాముల మధ్య సమన్వయం కూడా కీలకంగా వుంటుదనీ, రాష్ట్రాల ఎన్నికల్లో పెరిగే విభేదాలు తర్వాత దశలోనూ ప్రభావం చూపిస్తాయని పేర్కొంది.
బిజెపి బహుముఖ దాడి
ప్రతిపక్షాల కూటమి పరిస్థితి ఈ విధంగా వుంటే మరోవంక బిజెపి ఎన్‌డిఎ సర్కారు సమస్త శక్తులతో యుక్తులతో దాడి పెంచుతున్నది. 'ఇండియా' అనేది నిజంగానే తమకు బలమైన సవాలు అని కేంద్ర మంత్రి ధర్మేంద్ర ప్రధాన్‌ ఇటీవల ఒప్పుకున్నారు. ఇకపైన ఏ ఎన్నికనూ తేలిగ్గా తీసుకోవడానికి లేదని కింద నుంచి పై వరకూ నాయకత్వమంతా కలసి కట్టుగా పని చేస్తేనే ఫలితాలు సాధించగలమని ఆయనన్న మాట బిజెపిలో పరిస్థితికి ప్రతిబింబమే. ఆర్‌ఎస్‌ఎస్‌ కూడా ఈ ఎన్నికల నేపథ్యంలో మేథోమధన సదస్సులు నిర్వహించింది. గతవారం ఇదే శీర్షికలో చర్చించినట్టు త్రిముఖ వ్యూహంతో దాడి ప్రారంభించింది. ఎన్నికలు దగ్గరైన కొద్దీ మరింత తీవ్రంగా దర్యాప్తు సంస్థలను ఉసిగొల్పుతున్నది. నిజంగా ఇది విస్మరించరాని సవాలు. ఢిల్లీ ఉప ముఖ్యమంత్రి మనీష్‌ సిసోడియా ఫిబ్రవరి నుంచి జైలులో వుండగా ఇటీవలే సుప్రీం కోర్టు బెయిలు నిరాకరించింది. ముఖ్యమంత్రి అరవింద్‌ కేజ్రీవాల్‌కు కూడా ఇ.డి నోటీసులు జారీ అయ్యాయి. ఆప్‌ మంత్రి అశిథి మాట్లాడుతూ ఆయనను అరెస్టు చేయాలన్నదే కేంద్ర బిజెపి పన్నాగమని ప్రకటించింది. జార్ఖండ్‌ ముఖ్యమంత్రి హేమంత సొరేన్‌ ఇప్పటికే దర్యాప్తును ఎదుర్కొంటున్నందున ఆయననూ అరెస్టు చేస్తారని ఆమె సందేహం వెలిబుచ్చారు. తేజస్వి యాదవ్‌, మమతా బెనర్జీ, ఛత్తీస్‌గఢ్‌ ముఖ్యమంత్రి భూపేష్‌ బెహల్‌లతో పాటు కేరళ ముఖ్యమంత్రి పినరయి విజయన్‌నూ తమిళనాడు నేత స్టాలిన్‌నూ కూడా ఏదో విధంగా కేసుల్లో ఇరికించి నిర్బంధించే ప్రయత్నాలు జరుగుతున్నాయని విమర్శించారు. అరెస్టుల మాట ఎలా వున్నా ప్రతిపక్ష పార్టీలపైనా రాష్ట్రాలలో వాటి ప్రభుత్వాలపైన మాత్రం కేంద్రం వ్యూహాత్మకంగా దాడి తీవ్రం చేసింది. ఛత్తీస్‌గఢ్‌ ముఖ్యమంత్రి భూపేష్‌ బెహల్‌... మహదేవ్‌ యాప్‌ అనే బెట్టింగ్‌ యాప్‌తో సంబంధం కలిగివున్నారనీ, రూ.450 కోట్లు ఆయనకు అందాయనీ ఇప్పుడు హఠాత్తుగా చర్యలు మొదలుపెట్టారు. కాంగ్రెస్‌ మహదేవ్‌ను కూడా వదలిపెట్టలేదని ప్రధాని మోడీ ఎన్నికల సభలో ఎద్దేవా చేశారు. రాజస్థాన్‌ మంత్రులపైన కాంగ్రెస్‌ నాయకులపైన కూడా దాడులు, సోదాలు జరుపుతున్నారు. జల్‌ జీవన్‌ మంత్రిత్వ శాఖలో 20 వేల కోట్ల రూపాయల అక్రమాలు జరిగాయనీ వాటితో మంత్రి మహేష్‌ జోషికి సంబంధముందనీ హడావుడి మొదలెట్టారు. తెలంగాణ లోనూ కాంగ్రెస్‌కు సంబంధించిన వారిపై ఐ.టి దాడులు ఇప్పుడే మొదలెట్టారు. ఇవన్నీ కావాలని ఈ తరుణంలో బనాయిస్తున్నారనే విమర్శలు మార్మోగుతున్నాయి. నిజంగా అవినీతి ఆరోపణలుంటే తప్పక చర్యలు తీసుకోవచ్చు. కాని సరిగ్గా ఎన్నికల తరుణంలోనే కేవలం ప్రతిపక్షాల వారిపైనే ఒక్కసారిగా దాడి చేయడంలో రాజకీయ కుత్సితం దాచేస్తే దాగేది కాదు.
దాడులు మాత్రమే గెలిపించలేవని తెలిసిన బిజెపి నేతలు రాజకీయంగానూ నష్టనివారణ చర్యలు మొదలెట్టారు. తాము బిసీల కుల గణనకు వ్యతిరేకం కాదని హోంమంత్రి అమిత్‌ షా చెంపలు వేసుకున్నంత పని చేస్తున్నారు. కాకపోతే బాధ్యత గల పార్టీగా సమగ్రంగా చేయాలన్నదే తమ ఉద్దేశమని వివరణ ఇస్తున్నారు. అయితే ఇదే విషయమై ప్రధాని మోడీ మొన్న దసరా సందర్భంలోనే భిన్నంగా మాట్లాడటం దేశం మర్చిపోలేదు. కులగణన దేశాన్ని విచ్ఛిన్నం చేస్తుందన్న అర్థంలో ఆయన దాడి చేశారు. కానీ ఇండియాలో చాలా పార్టీలు కులగణనకు మద్దతివ్వడం, సుప్రీం కోర్టు కూడా బీహార్‌ సర్వే విడుదలకు అనుమతినివ్వడంతో బిజెపి వెనక్కు తగ్గక తప్పలేదు. అయోధ్య రామమందిరం కూడా తమ ఎజెండాలో చేర్చుకున్న బిజెపి నేతలు ప్రతి చోటా ఆ ప్రస్తావన తెస్తున్నారు. మిజోరాంలో అయితే మోడీ సభల్లో అయోధ్యకు యాత్రికులను కోటా ప్రకారం పంపడం ఒక వాగ్దానంలా మాట్లాడారంటే పరిస్థితి అర్థమవుతుంది. మైనార్టీలకు వ్యతిరేకంగా మాట్లాడుతూ మెజార్టీ మతస్తులను ఆకట్టుకునే ప్రయత్నం కూడా ఇందులో భాగమే. ఇదెక్కడ ప్రభావం చూపుతుందోననే భయంతో మధ్యప్రదేశ్‌ మాజీ ముఖ్యమంత్రి కమల్‌నాథ్‌ రామమందిరం బిజెపిది మాత్రమే కాదనీ తానూ లక్షన్నర విరాళం ఇచ్చానని చెప్పుకోవడం కొసమెరుపు. రానున్న రోజుల్లో మరింత ఉధృతంగా పర్యటించి ఎలాగైనా గట్టెక్కాలని బిజెపి పథకాలు ఏ రూపం తీసుకునేది చూడవలసిందే.
తెలంగాణలో ఏం జరిగింది ?
ఇంత తీవ్రంగా మతతత్వ శక్తులు, కేంద్రం దాడి చేస్తుంటే కాంగ్రెస్‌ అందుకు దీటైన, విశాల విధానం చూపించలేకపోవడం దురదృష్టకరం. తెలంగాణలో ఆఖరి వరకూ ఆలస్యం చేసి వామపక్షాలకు ఒక్క సీటుతో సరిపెట్టాలని షరతు పెట్టింది. సిపిఐ చివరి నిముషంలో కొత్తగూడెం సీటులో కలసి పోటీ చేయడానికి, తర్వాత ఒక ఎంఎల్‌సి సీటు ఇచ్చేట్టు అంగీకారానికి వచ్చింది. మునుగోడులో స్నేహపూర్వక పోటీ అని సిపిఐ చెబుతున్నా కాంగ్రెస్‌ వద్దని వారించినట్టు సమాచారం. సిపిఎం తాను స్వంతంగా 24 స్థానాల్లో పోటీ చేయనున్నట్టు ప్రకటించింది. సిపిఐ సీట్లలో పోటీ పెట్టబోనని స్పష్టం చేసింది. ఇదే పరిస్థితి ఇతర రాష్ట్రాలలోనూ ప్రత్యక్షమైంది. రాజస్థాన్‌లో 17 చోట్ల పోటీ చేస్తున్నది. 'ఇండియా' వేదిక పరిమితులపై సిపిఎం గతంలోనే స్పష్టమైన వైఖరి తీసుకున్న సంగతి గుర్తుండే వుంటుంది. ఇదొక కూటమి గానీ, వ్యవస్థ గానీ కాదని, లౌకిక శక్తుల వేదిక మాత్రమేనని ప్రకటించింది. సమన్వయ కమిటీలోనూ చేరబోనన్నది. జాతీయ ప్రాంతీయ పాలక లౌకిక పార్టీల ఊగిసలాటలు, మతతత్వంపై నిరంతర పోరాటానికి ఒక ఆటంకంగా వున్నాయనేది వాస్తవమని కాంగ్రెస్‌ చర్యలు నిరూపిస్తున్నాయి. అయినా విశాల ప్రాతిపదికన లౌకిక విధానాల రక్షణ కోసం ముందుకు సాగాలనడంలో సందేహం లేదు. అయిదు రాష్ట్రాల ఎన్నికల ఫలితాలు ఆ దిశలో ముందడుగు వేయాలని ఆశిద్దాం.
తెలకపల్లి రవి
